Taurin, insanlarda ve hayvanlarda doğal olarak bulunan bir amino asittir. İnsan vücudunun temel yapı taşlarından biri olan taurin, beyin, göz, kalp ve kaslar başta olmak üzere birçok dokuda bulunmaktadır. Sporla ilgilenenlerin çok sık duyduğu taurin, kas gelişimini etkileyen önemli unsurlar arasında da gösterilebilir.
Vücutta doğal olarak bulunan taurinin belirli durumlarda takviye edilmesi gerekebilir. Özellikle insan vücudunda nörolojik fonksiyonların ve iletişim mekanizmasının güçlendirmesi açısından önemlidir. Öte yandan bunları düzenleyerek antioksidan özelliklere de sahiptir. Çoğu zaman beyin hasarları sonrasında taurin seviyesinin artırılması da bu özelliklerinden kaynaklıdır.
Enerji metabolizmasından sinir sistemi fonksiyonlarına ve safra asidi sentezine kadar birçok alanda hayati bir rol üstlenmektedir. Çoğunlukla enerji içeceklerinde de taurin bulunduğu görülmektedir. Bu tür içeceklerde sentetik olarak bulunduğu için doğal yollarla alınması ve korunması tavsiye edilmektedir.
Taurin Nedir?
Taurin ya da literatürdeki adıyla 2 – aminoetan sülfonik asit, organizmada sisteinden sentez edilen, protein yapısına katılmayan bir amino asittir. Genel çerçevede taurin, antioksidan, ozmoregülatör, membran stabilizatörü, hücre içi kalsiyum düzenleyicisi gibi önemli roller üstlenmektedir.
Yarı esansiyel melthiyonin ve sistinden türetilen sülfür türevi bir aminoasit olan taurin, vücutta doğal olarak bulunmaktadır. Taurin yaygın olarak deniz ürünleri, et ürünleri ve süt ve yumurta gibi gıdalarda bulunmaktadır. Özellikle somon, ton balığı ve sardalya gibi yağlı balıklar taurin açısından zengin kaynaklar olarak gösterilmektedir.
Amoni asitlerden biri olmasına rağmen protein sentezinde kullanılmaz. Vücutta protein yapısına katılmamaktadır. Taurin, serbest bir amino asit olarak bulunmaktadır. Özellikle spor yapanların kaslarını daha iyi performans sunması için uyarmalarında taurin önemli bir rol oynamaktadır.
Günlük Taurin İhtiyacı Ne Kadar?
Vitamin ve minerallerde olduğu gibi taurinin de doğal yollardan vücuda alınması önemlidir. Yetersiz kalındığı durumlarda ise takviye edilmesi gerekebilir. Taurin alımı için günlük kesin bir ihtiyaç miktarı bulunmamaktadır. Konuya ilişkin yapılan bazı araştırmalarda ise ortalama olarak 1 – 3 gram arasında alımı önerilmektedir.
Bireylerin yaşına, cinsiyetine, genel sağlık durumları ve beslenme alışkanlıklarına göre günlük alınması gereken miktar belirlenmelidir. Günlük olarak güvenli doz genelde 500 ila 3000 mg arasında önerilmektedir.
Sağlıklı ve düzenli beslenen kişilerin taurin ihtiyacını kolay bir şekilde karşılaması mümkündür. Uzman tavsiyelerine göre bu ihtiyacı karşılayamayan kişilerin tıpkı vitamin ve mineral takviyelerinde olduğu gibi önerilen dozlarda taurin alması önerilebilir. Kişiden kişiye bu miktar farklılık gösterecektir.
Taurin Ne İşe Yarar?
Taurin, vücutta birçok önemli işlevsel görevde bulunmaktadır. Vücut fonksiyonlarının düzgün şekilde çalışmasına katkı sağlar. Taurinin özellikle farmakolojik dozlarda karaciğer ve kalp hasarı üzerinde koruyucu etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Bu etkisi ise özellikle antioksidan potansiyele sahip olması ile ilişkilendirilmektedir.
Sporcular için taurinin performans açısından da oldukça önemli olduğu ifade edilmektedir. Stirling Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, orta mesafe koşucu olan deneklerde taurin tüketimi öncesi ve sonrası incelemelerde daha iyi bir performans gösterdikleri tespit edilmiştir.
Taurin ayrıca beyin ve sinir sistemindeki kalsiyum ve potasyum dengesinin düzenlenmesine de yardımcı olmaktadır. Merkezi sinir sisteminde aksiyete önleyici özelliklere sahiptir. Sinir sisteminin normal işleyişinin desteklenmesi, enerji üretimi ve metabolizmasında önemli rol oynar. Göz, kalp, karaciğer sağlığı ve bağışıklık sisteminin desteklenmesinde de etkilidir.
Taurin Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Vücutta taurin eksikliğinin muhtelif birçok belirtisine rastlanmaktadır. Kişiden kişiye bu belirtiler eksiklik düzeyine göre farklılık gösterebilir. Yaygın olarak taurin eksikliğinin belirtileri arasında şunlar yer almaktadır:
· Görme sorunlarına yol açabilir.
· Sinir sistemini olumsuz etkileyebilir.
· Halsizlik, yorgunluk ve hafıza sorunlarına yol açabilir.
· Düzensiz kalp atışı ve yüksek kan basıncına neden olabilir.
· Kas güçsüzlükleri şikayetlerine sebep olabilir.
İnsan vücudunun temel birçok fonksiyonunu yerine getirmesinde taurin önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle eksikliğine işaret eden belirtilerin olması halinde profesyonel yardım alınması tavsiye edilmektedir. Söz konusu belirtilerin farklı rahatsızlıklardan da kaynaklanabileceği unutulmamalıdır.
Taurin Nasıl Kullanılmalıdır?
Takviye edici her üründe olduğu gibi taurin kullanımında da bazı kriterlere dikkat edilmesi gerekiyor. Özellikle bireyin genel sağlık durumunun buna uygun olması önemlidir. Ne zaman kullanılacağı ve hangi ölçülerde alınması gerektiği gibi konular bu detaylara göre belirlenmektedir.
Eğer düzenli olarak antrenman yapıyor ve kas gelişimini artırmak istiyorsanız bu durumda antrenmandan önce tüketilmesi önerilir. Takviyelerin dozajını ayarlamak için günlük ihtiyacın belirlenmesi ve antrenman şiddetinin de buna oranla programlanması gerekebilir.
Düzenli olarak ilaç kullanan veya başka takviye edicilerle kullanımından doğacak hasarların ve etkileşimlerin de ne olduğunun bilinmesi gerekmektedir. Genelde taurinin gün içinde 3 grama kadar kullanımı güvenli kabul edilir. Antrenman günlerinde pre – workout ürünleri arasına eklemesi de mümkündür.
Genelde bu tür takviye ediciler toz formunda üretildiği için önerilen dozda su veya diğer uygun sıvılar ile karıştırılarak tüketilebilir. Kullanma talimatlarına uyulması sağlık açısından önemlidir. Kahve, taurin ve diğer bileşenler ile bir pre – workout içeceği oluşturulabilir.
Taurin Ne Zaman Kullanılmalıdır?
Taurin kullanımı için net bir zaman belirtilmemektedir. Yaygın olarak gün içinde herhangi bir zaman diliminde 3 grama kadar kullanımı önerilmektedir. Eğer antrenman yapıyorsanız bu durumda antrenman gününde spor öncesinde pre – workout olarak kullanılabilir.
Günümüzde enerji içeceklerinin hemen hemen hepsinde taurin bulunmaktadır. Ayrıca genelde vücut geliştirme sporları ile ilgilenen kişilerin de bu takviye edicileri kullandıkları görülmektedir. Uzmanlar tarafından da zaman zaman taurin eksikliği yaşayan kişiler için bu tür destekleyici ürünler tavsiye edilebilir.
Taurin kullanımı, dozu ve kullanım zamanı kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Kas gelişimini desteklemek ve artırmak isteyenlerin genelde antrenmandan önce tükettikleri görülmektedir. İdeal kullanımı da antrenman öncesi olarak önerilmektedir.
Taurin Faydaları Nelerdir?
Taurin, vücutta birçok önemli görevde bulunmaktadır. Tip 1 ve tip 2 diyabetin önlenmesinde de oldukça etkili olduğu görülmektedir. Vücutta beyin ve karaciğer taurin sentezinde en önemli iki organ olarak kabul edilir. Bu organlarda yaşanacak bazı sorunlar taurin seviyesini etkileyecektir.
Vücutta taurinin etkileri ise kısaca şunlardır:
· Beyin ve sinir sistemindeki kalsiyum ve potasyum dengesini düzenler.
· Nörolojik fonksiyonları ve nörolojik iletişim mekanizmasını güçlendirir.
· Antioksidan özelliklere sahiptir.
· Kalp ve karaciğer hasarı üzerinde koruyucudur.
· Kas yapılarında güçlenme sağlar.
· Hafızayı güçlendirir.
· Kemik gelişimini artırır.
· Görme fonksiyonların destekler.
· Bağışıklık ve sindirim sistemi üzerinde etkilidir.
İnsan vücudu açısından taurin daha pek çok farklı faydaya ve hayati işlevsel özelliklere sahiptir. Bu nedenle vücutta yeteri kadar bulunması gerekmektedir.
Taurin Zararları Var Mı?
Her şeyde olduğu gibi taurinin de eksikliği kadar fazlası da vücut için olumsuz sonuçlar doğurur. Genelde güvenli kabul edilen bir bileşik olsa da aşırı miktarda ve bilinçsiz şekilde alınması çeşitli yan etkilere neden olabilir.
Taurin vücut sağlığı ve kas gelişimi için önemli olsa da şu tür zararlar aşırı alımında ortaya çıkabilir:
· Sindirim sorunları,
· Uyku ve uyanıklık etkileri vb.
Amino asit olması ve vücut tarafından doğal şekilde üretilmesi nedeniyle ciddi zararları bulunmaz. Günlük tüketilen birçok gıdada; et, balık, yumurta, kalamar, soda, peynir, yoğurt vb. taurin doğal olarak bulunmaktadır.
KAYNAKÇA
https://www.healthline.com/nutrition/what-is-taurine
https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-1024/taurine
https://www.urmc.rochester.edu/encyclopedia/content.aspx?contenttypeid=19&contentid=Taurine
