Spor tutkunlarını çok fazla ilgilendiren konuların başında supplementler gelir. Peki, neden? Çünkü spor sürecinde vitamin ya da mineral açıdan eksik kalan vücuda, gıda takviyesi yapılması gerekir. Bahsedilen gıda takviyesine de supplement adı verilir. Kreatin de supplementler arasında çok ciddi bir öneme sahip. Çünkü kas kazanımı açısından çok ciddi etkileri var. Ancak son dönemde kreatin saç döker mi?sorusu çok sık gündeme geldiği için öncelikli olarak bu konudan bahsedeceğiz. Ardından kreatin kullanırken saç dökülmesini önlemenin yolları hakkında söz edeceğiz.
Kreatin Nedir?
Supplementler arasında önemli bir yere sahip olan kreatin; kas hücreleri içerisinde doğal olarak bulunan, kas artırımına faydası olan ve karaciğer, böbrek ya da pankreasta üretilen bir çeşit bileşiktir. Vücut içerisinde en çok karaciğer ya da böbrekte üretilen bu bileşik, kan dolaşımı sayesinde kaslara ulaşmakta ve kaslarda depolanmaktadır. Yani vücutta doğal olarak var olan bir maddedir. Kreatin nedir? sorusuna bu şekilde cevap vermek mümkün. Ancak doğal olarak var olduğu için takviye alındığında, normal düzeyden fazla olarak vücutta yer alırsa, belirli yan etkileri ortaya çıkarabilir. Peki, genel anlamda kreatinin ne gibi faydaları vardır?
Kreatin Faydaları Nelerdir?
Gıda takviyesi ve vitaminler arasında gösterilen kreatin, bir çeşit supplement olduğundan, bulunduğu kategorinin en önemli maddesidir. Özellikle sporcuların çok sık tercih ettiği kreatin, kas kütlesinin artırılmasında çok ciddi bir role sahip. Peki, vücuda ne gibi faydaları var?
·Kaslarınızın gelişimini artırır.
·Antrenman performansınızı artırır ve bu şekilde daha verimli çalışabilirsiniz.
·Kasların zarar görmesi durumunda onarımını artırır.
·Protein yıkımının azalmasına yardımcı olur.
·Çeşitli nörolojik hastalıklardan koruma sağlar.
·Kasların gücünde artış meydana gelir ve kaslardan elde edilen enerji artış gösterir.
·Çağımızın psikolojik rahatsızlığı olan anksiyete de belirli oranda azalma meydana gelir.
·Odaklanmaya yardımcı olur.
Kreatin kullanımının vücuda sağladığı faydalar genel olarak yukarıdaki gibidir. Elbette ki doğru miktarda kullanım ile sağlanabilir. Fazla kullanmak, vücutta çeşitli tepkimelere yol açabilir. Saç dökülmesi de bunlardan bir tanesi. İşte bu sebeple "fazla kreatin saç döker mi?” sorusu sıklıkla soruluyor. Ancak kreatin kullanımının saç dökülmesi ile doğrudan bir ilişkisi yok. Dolaylı bir ilişkisi olduğunu söylemek mümkün.
Kreatin Saç Döker Mi?
Kreatin saç döken bir supplement değildir. Bu çok bilinen bir yanlıştır. Ancak içeriğinde bulunan DHT (Dihidrotestosteron) hormonu, saçların yenilenmesini yavaşlattığı için bu durum kreatin kullanımının saç döktüğü konusu dikkat çekmektedir. Bu yanlış bir çıkarımdır. Kreatinin herhangi bir saç dökme yan etkisi bulunmamaktadır. Ayrıca bazı insanlarda saç dökülmesi genetik olduğundan, kreatin kullanımı sonucunda saç dökülmesi yaşanabilir. Zaten hali hazırda dökülmeye yatkın olan saçlar, DHT hormonunun artış göstermesi ile beklenenden daha hızlı dökülmektedir. Ancak bu durum "kreatin saç döker” önermesini doğru çıkarmayacaktır. Konuyu kısaca açıklamak gerekirse; kreatin saç dökmez ancak saçların yenilenme hızını yavaşlatır diyebiliriz. Tabii ki bu durum önlenebilir.
Kreatin Nasıl Kullanılır?
Sporcuların çok merak ettikleri konuların başında kreatin kullanımı gelir. Çünkü vücut gelişiminde son derece önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle kaslarınızın gelişmesi ve kas gücünüzün artması için kreatin kullanımını antrenman sonrasına almanız en doğrusu olacaktır. Bu şekilde kullandığınızda, antrenman sonrasında kas hücreleriniz aktif olacağı için kreatin hızla emilir ve kaslarınızın güçlenmesi ya da büyümesi daha fazla artar.
Yoğun kreatin alarak daha fazla kas gelişmesi yaşamak sizin için bir hedef olabilir. Ancak böyle bir adım atarsanız, kreatinin yan etkileri ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Çünkü çok fazla kreatin kullanımı, DHT hormonunu artıracağından, saçlarınız güçsüzleşebilir ve böylece saç yenilenme hızı yavaşlayabilir. İşte bu sebeple genellikle günde 2-3 gram kullanılması önerilir. Ancak kas kütlesi fazla olanlar ve yoğun spor yapanlar günde 10 grama kadar kullanmaktadırlar. Böyle bir program oluşturduysanız, mutlaka ilk haftalarda yoğun kreatin alımı sonrasında diğer haftalarda miktarı biraz azaltmalı. Ortalama 1 aylık süre sonunda birkaç hafta kreatin alımını durdurmalısınız. Kreatin nasıl kullanılır? isimli içeriğimizden konuyu daha detaylı öğrenebilirsiniz. Peki, kreatin saç yenilenme hızını yavaşlatıyorsa, o halde buna nasıl önlemler alınabilir?
Kreatininin Yan Etkisi Saç Dökülmesini Önlemenin Yolları
Sporcuların kas düzeylerini artırmak ya da kaslarını daha güçlü hale getirmek için kullandıkları kreatin, supplementler arasında yer alan önemli bir gıda takviyesidir. Ancak kullanan bazı kişilerin, kreatinin saç dökülmesine sebep olduğunu belirtmesi, bazı endişeleri doğuruyor. Sporcular üzerinde yapılan araştırmalarda ise böyle bir sonuç yok. Yani kreatinin doğrudan saç dökülmesine sebep olduğu yanlış. Ancak DHT hormonunun seviyesini artırdığından, saç yenilenme hızı yavaşlayabiliyor. Bu durum da genetik olarak saç dökülmesine yatkın olan kişilerin, saçlarını kreatin kullanımının döktüğünü düşünmesine sebep oluyor. Peki, bunu önlemenin yolu yok mu? Birkaç yol var. Şimdi size bunlardan bahsedeceğiz.
DHT Seviyesini Düşüren Yiyecekler Tüketmek
Kas kütleniz ve gücünüzün artması için kullandığınız kreatinin, saç yenilenme hızınızı yavaşlatmasını önlemek için bazı yiyecekleri tüketebilirsiniz. Bu yiyecekler karpuz, beyaz mantar, ıspanak, badem, mango, domates, havuç, kaju, ceviz ve yer fıstığı olarak dikkat çekiyor. Bahsedilen yiyecekleri kreatin kullandığınız dönemde tüketmeye devam ederseniz, saç yenilenme hızınızı kontrol altında tutabilir, DHT hormonunun seviyesini azaltabilirsiniz.
Şeker ve Kafein Kullanımını Azaltmak
Günlük hayatımızda çok sık tükettiğimiz şeker ve kafein, vücutta DHT hormonunun artışına sebep olabilir. Özellikle yoğun şeker kullanımının etkisi son derece büyüktür. Bunun için kreatin kullandığınız dönemde şeker kullanımını en aza indirmeniz, yerinde bir önlem olabilir. Ancak yalnızca saf şeker değil şekerli gıdalardan da uzak durmak, aldığınız önlemin etkisinin çok daha büyük olmasına katkı sağlayacaktır. Kafein de DHT hormonunun yükselmesinde büyük etken. Bu nedenle kafein kullanımınızı kreatin kullandığınız dönemde minimum seviyelere düşürerek, saç dökülmesinin önüne geçmek için doğru bir adım atabilirsiniz.
Çeşitli İlaçlar Kullanmak
Bu öneri, diğer önerilerde olduğu gibi değildir. Doktorunuzun onayı olmadan hareket etmemelisiniz. Çünkü her ilacın belirli yan etkileri olur ve bu yan etkiler herkeste aynı görülmeyebilir. Ancak DHT hormonunu düşürmek için ilaçlar bulunmaktadır. Doktorunuz ile bu konu hakkında görüşme yaparak, doğru ilaçları alabilirsiniz.
Yukarıdaki öneriler ile DHT seviyesini düşürmekmümkün. Ancak çeşitli ilaçlar kullanmak vücudunuzda farklı yan etkileri oluşturabilir. Bu nedenle DHT hormonunu düşürmek için plansız adımlar atmamalı, mutlaka doktorunuz ile görüşerek süreci devam ettirmelisiniz. Böylece kreatin kullanırken saç dökülmesini önlemenin yolları ile HDT hormonunuzu düşürerek, saç yenilenme hızınızı kontrol altında tutabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Kreatin Fazlalığı Saç Döker Mi?
Hayır. Bilinenin aksine kreatin saç dökmez. Yalnızca saç yenilenme hızınızı yavaşlatır. Genetik olarak saç dökülmesine yatkın olan kişiler, saçlarını kreatin kullanımının döktüğünü zannederler.
Kreatin Ne İşe Yarar?
Sporcuların sık kullandığı bir gıda takviyesi olan kreatin, kas kütlesini ve kas gücünü artırmada son derece etkilidir. Ayrıca nörolojik açıdan da bazı faydaları bulunmaktadır.
Kreatin Fazlalığı Neye Sebep Olur?
Genellikle fazla kreatin kullanımı, vücutta DHT hormonunun artmasına sebep olur. Testosteron hormonunun aktif versiyonu olarak adlandırılan bu hormon, vücutta fazla olduğunda saç yenilenme hızını yavaşlatabilir.
Kaynaklar:
https://www.menshealth.com/health/a36450733/does-creatine-cause-hair-loss/
